هەژێن کێیە؟
من ناوم (هەژێن) و ئامانج و ئەرکیشم هەژاندنی گۆمە مەنگ و لیخنەکانە بە پرسیاری سەرکێش. ھاوینی ساڵی ١٩٩٢ بەبێ وچان وەك ژورنالیستیكی ئازاد کاردەکەم و لە ساڵی ١٩٧٩ ھاوکاتی ڕاپەڕینی ڕێبەندانی گەلانی ئێران وەک زارۆکێکی بزێو تێکەڵ بە کار و چالاکی ڕامیاریی و پارتایەتیی بووم، بە ھێنان و بردنی انمەی پێشمەرگە و گەیاندنی خواردن و پێداویستی بە پێشمەرگە و ھەر ئاوا گەیاندنی خێزانی پێشمەرگە و ھاوکاتیش دۆستایەتی نزیک و بەردەوامی پێشمەرگەکانی کۆمەڵە و حدکا بووم.
ساڵی ١٩٨٢ ئەندامی شانەی (شەھید فاتیح) و دواتر ڕێکخەری شانەیەکی نوێی (یەکێتی شۆڕشگێڕانی کوردستان) لە ھەڵبجە چالاکبووم.
سەرەتای ساڵی ١٩٨٣ بەرەو چەپایەتی وەرچەرخاوم و ھاوینی ١٩٨٣ بووم بە پێشمەرگەی ینک (کۆمەڵە) لە شارباژێر و دواتر کۆتایی بەھاری ١٩٨٤ لەسەر بڕیاری فەرماندەی کەرت و کەرتی ڕێکخستنی ھەڵەبجە گەڕاومەتەوە نێو ژییانی ئاسایی و خوێندن.
پاییزی ١٩٨٤ لەژێر کارایی بابەتەکانی (ڕادیۆ کۆمەڵە) بیرکردنەوەی من بەرەو (کۆمەڵەی زەحمەتکێشان| ڕێکخراوی پارتیی کۆمونیستی ئێران) وەرچەرخاوە. بەھاری ١٩٨٨ بەتەواوەتی لەژێر ھەژموونی ناسیونالیزمی کوردی دەربازبووم و تاکو سەرەتای ڕاپەڕین لەنێو ئوردووگە لەتەک کۆمەڵێک لاوی دیکەی چەپ (سەربەخۆ، ئاڵای شۆڕش، حشع) خەریکی مشتومڕ و ئاڵووێری بۆچوون و زانیاریی و بنەما ھزرییەکان بووین. ھاوکاتیش بەردەوام خەریکی تۆمارکردنی بەرنامە زنجیرەییەکانی رادیۆ کۆمەڵە و نووسینەوەیان لەسەر کاخەز و زۆرکردن و لەبەرگرتنەوەیان بە دەست و کاربۆن بووم. یەکێک بووم لە کەسە دیارەکانی دژی بەرەی ڕامیاریی پارتییەکانی بەرەی کوردستانی و بە ئاشکرا و بەبێ خۆپارێزییکردن، دژی ھێرش بۆ سەر کوێت و دژی ھێرشی ھاوپەیمانان بۆ سەر عیراق بووم و دواتریش دوژمنی سەرسەختی دەسەلاتداریی پارتییەکانی بەرەی کوردستانی بووم.
ساڵی ١٩٨٩ – ساڵی ١٩٩٣ دوو لایەنە لەژێر ھەژموونی ڕەوتی “کۆمونیزمی کرێکاریی” و (گروپی نێونەتەوەیی کۆمونیست) و تاکو ڕادەیەکیش سەرکێشیی و تاکگەرایی ئەنارشیستی بەردوام لەنێو بزووتنەوە کۆمەڵایەتییەکانی وەک پەنابەران (ھەوڵدان بۆ پێکھێنانی شوورای سەربەخۆی پەنابەرانی ھەڵەبجە لە ئێران (ئوردووگەی سەریاس، سەلاسی باوەجانی، سونغری کولیایی، کامیاران، کەنگاوەر) و ھەر ئاوا پاش ڕاپەڕین لەنێو بزووتنەوە جەماوەرییەکانی بێکاران، ژنان، مندالان، خوێندکاران، ئاوارەکان و ھەوڵدان بۆ پێکھێنانی ڕێکخراوەی سەربەخۆی جەماوەریی ئەو چین و توێژانە و بەشداری چالاک و سەرپەرشتیکاری لێژنەی ھونەریی مەراسیمەکانی ٨ی مارچ و ١٨ی ئازار و ١ی ئایار بووم.
ھاوینی ١٩٩١ گەڕامەوە ھەرێمی کوردستان و بووم بە ئەندامی ڕێکخراوی ڕەوتی کۆمونیست و وێرای ناکۆکم لەتەک پلەداریی و پلەبەندیی ڕێکخراوەیی ھەموەک ڕێکخەر و ھەم وەک ژورنالیست و ھەم تاکو پلەی ئەندامی لێژنەی نێوخۆیی شاری ھەولێر (بە ویستی ڕێکخراو و ھاوڕێکانی نێو کۆمونەی شوققەی ئاوارەکانی کەرکووک لە ھەولێر) چالاک بووم.
هاوینی ساڵی ١٩٩٣ بە هەموو شێوەیەك و بەیەکجاری لە ڕێکخستنی ڕامیاریی دوورکەوتوومەتەوە و لە ساڵی ١٩٩٩ ئاگایانە کار لەسەر دوورکەوتنەوە لە ئایدیۆلۆجیاگەریی دەکەم و تەنیا خۆم خودای خۆمم و لە پۆلی یەکەمی نێوەندیی (ساڵی ١٩٨٢) تاکو ئێستا باوەڕم بە هیچ ئایینێكیش نییە و ئەگەر بڕیاریش بێت یەزدانێكم هەبێت، ئەوا تەنیا (ویژدانی) خۆم دەبێت.
هه‌رچه‌نده من به ویست[ئیرادە] و خواستی [داوای] خۆم له‌دایكنه‌بووم، به‌ڵام ده‌مەوێت و دەخوازم به ویستی خۆم بژیم و بە مێشکی خۆم بیربکه‌مه‌وه، به ئاوەزی خۆم بڕیاربده‌م و وەك تاکێکی کۆمەڵایەتی به ئارەزوومەندیی خۆم ئەرکەکانی سەرشانم جێبه‌جێیبکه‌م.
من هه‌ر له مناڵیمه‌وه تاکو ئێستا نه‌فره‌تم له زۆره‌ملێی و چه‌پاندن هه‌بووه و هەیە، هاوکات به دونیایه‌که‌وه خەونم بینیوه و دەبینم، که لەوێدا لەجیاتی فه‌رمانده‌ریی و فه‌رمانبه‌ریی ؛ هاوه‌ڵێتی، لەجیاتی ڕك و کینه ؛ خۆشه‌ویستی، له‌جیاتی جه‌نگ و کوشتار؛ ئاره‌زوومه‌ندی ئاشتی و ئاوه‌دانی ھەیە و هه‌میشه‌ش به ژیانێکی ئازاد له‌نێو باوه‌شی دایکە سروشت خەون دەبینم، له‌نێو جه‌نگه‌ڵه چڕ و دوورده‌سته‌کان، لەوێ تەنیا سرووشت و یاساکانی سرووشت سەروەر و ڕێکخەری ژییانی بوونەوەرانن.
بە بۆچوونی من، لە نێوان باوکی زۆردار و مامۆستای داروه‌شێن و ئه‌شکه‌نجه‌ده‌رێکی زیندانه‌کان ؛ لە نێوان سه‌رکرده و شوانە ؛ لە نێوان پارتیییه ڕاستڕەو و چه‌پڕەوەکان جیاوازی نییه، هه‌رچه‌ند به ڕواڵەت ناو و ڕه‌نگ و ئاڵا و پاگنده‌کانیان جیاوازبن!
من کەسێكی ئازادیخوازم و ئازادییخوازیش دژی هەموو سیستەم و پێکهاتە و دەسەڵات و یاسا و ڕێکخستنێکی سەرووخەڵکیی و دژە نێوەندگەرا و دژە قووچکییە !
من کەسێكی یەکسانیخوازم، یەکسانییخوازییش ڕەتکردنەوەی بنەما و پاساوەکانی دارایی تایبەتیی و دەوڵەتیی و مشەخۆرییە !
من کەسێکی دادپەروەرییخوازم، دادپەروەییخوازیش بەبێ ئازادی و یەکسانی هەمەلایەنەی ئابووریی و کۆمەڵایەتیی و دەسەڵاتیی تاک، هەرگیز نایێتەدی و ئەفسانەیە؛ لەوەش واوەتر درۆیەکی ڕازاوەیە!
هەر ئاوا ئازادی بەبێ یەکسانی ئابووریی و پایەداربوونی دادپەروەریی کۆمەڵایەتیی و گەڕانەوە بۆ ڕێکەوتنی کۆمەڵایەتیی لەسەر بنەمای یاسا سروستییەکان، تەنیا درۆیەکی نیئۆلیبڕاڵانەیە!
***********************************************************************
Hejên kêye?
Min nawm (hejên) û amanc û erkîşm hejandinî gome meng û lîxnekane be pirsyarî serkêş. Hawînî sallî 1992 bebê wçan wek jurnalîstîkî azad kardekem û le sallî 1979 hawkatî raperrînî rêbendanî gelanî êran wek zarokêkî bzêw têkell be kar û çalakî ramyarîy û partayetîy bûm, be hênan û birdnî anmey pêşmerge û geyandinî xwardin û pêdawîstî be pêşmerge û her awa geyandinî xêzanî pêşmerge û hawkatîş dostayetî nzîk û berdewamî pêşmergekanî komelle û hidka bûm.
Sallî 1982 endamî şaney (şehîd fatîh) û dwatir rêkxerî şaneyekî nwêy (yekêtî şorrşigêrranî kurdistan) le hellbce çalakbûm.
Seretay sallî 1983 berew çepayetî werçerxawm û hawînî 1983 bûm be pêşmergey înk (komelle) le şarbajêr û dwatir kotayî beharî 1984 leser birryarî fermandey kert û kertî rêkxistinî hellebce gerrawmetewe nêw jîyanî asayî û xwêndin.
Payîzî 1984 lejêr karayî babetekanî (radyo komelle) bîrkirdnewey min berew (komelley zehmetkêşan| rêkixrawî partîy komunîstî êran) werçerxawe. Beharî 1988 betewawetî lejêr hejmûnî nasîwnalîzmî kurdî derbazbûm û taku seretay raperrîn lenêw urdûge letek komellêk lawî dîkey çep (serbexo, allay şorrş, hiş’) xerîkî miştumirr û alluwêrî boçûn û zanyarîy û bnema hizrîyekan bûyn. Hawkatîş berdewam xerîkî tomarkirdnî bername zincîreyyekanî radyo komelle û nûsîneweyan leser kaxez û zorkirdin û lebergirtneweyan be dest û karbon bûm. Yekêk bûm le kese dyarekanî djî berey ramyarîy partîyekanî berey kurdistanî û be aşkra û bebê xoparêzîykirdin, djî hêrş bo ser kwêt û djî hêrşî hawpeymanan bo ser ‘îraq bûm û dwatrîş dujminî sersextî deselatdarîy partîyekanî berey kurdistanî bûm.
Sallî 1989 – sallî 1993 dû layene lejêr hejmûnî rewtî “komunîzmî krêkarîy” û (grupî nêwneteweyî komunîst) û taku radeyekîş serkêşîy û takgerayî enarşîstî berdwam lenêw bzûtnewe komellayetîyekanî wek penaberan (hewilldan bo pêkhênanî şûray serbexoy penaberanî hellebce le êran (urdûgey seryas, selasî bawecanî, sunxirî kulyayî, kamyaran, kengawer) û her awa paş raperrîn lenêw bzûtnewe cemawerîyekanî bêkaran, jnan, mindalan, xwêndkaran, awarekan û hewilldan bo pêkhênanî rêkixrawey serbexoy cemawerîy ew çîn û twêjane û beşdarî çalak û serperşitîkarî lêjney hunerîy merasîmekanî 8î març û 18î azar û 1î ayar bûm.
Hawînî 1991 gerramewe herêmî kurdistan û bûm be endamî rêkixrawî rewtî komunîst û wêray nakokim letek pledarîy û plebendîy rêkixraweyî hemwek rêkxer û hem wek jurnalîst û hem taku pley endamî lêjney nêwxoyî şarî hewlêr (be wîstî rêkixraw û hawrrêkanî nêw komuney şuqqey awarekanî kerkûk le hewlêr) çalak bûm.
Hawînî sallî 1993 be hemû şêweyek û beyekcarî le rêkxistinî ramyarîy dûrkewtûmetewe û le sallî 1999 agayane kar leser dûrkewtnewe le aydyolocyagerîy dekem û tenya xom xuday xomim û le polî yekemî nêwendîy (sallî 1982) taku êsta bawerrm be hîç ayînêkîş nîye û eger birryarîş bêt yezdanêkim hebêt, ewa tenya (wîjdanî) xom debêt.
Herçende min be wîst[îrade] û xwastî [daway] xom ledayknebûm, bellam demewêt û dexwazm be wîstî xom bjîm û be mêşkî xom bîrbkemewe, be awezî xom birryarbdem û wek takêkî komellayetî be arezûmendîy xom erkekanî serşanim cêbecêybkem.
Min her le mnallîmewe taku êsta nefretim le zoremlêy û çepandin hebuwe û heye, hawkat be dunyayekewe xewnim bînîwe û debînim, ke lewêda lecyatî fermanderîy û fermanberîy ; hawellêtî, lecyatî rik û kîne ; xoşewîstî, lecyatî ceng û kuştar; arezûmendî aştî û awedanî heye û hemîşeş be jyanêkî azad lenêw baweşî dayke sruşt xewn debînim, lenêw cengelle çirr û dûrdestekan, lewê tenya srûşit û yasakanî srûşit serwer û rêkxerî jîyanî bûneweranin.
Be boçûnî min, le nêwan bawkî zordar û mamostay darweşên û eşkencederêkî zîndanekan ; le nêwan serkirde û şwane ; le nêwan partîyye rastirrew û çeprrewekan cyawazî nîye, herçend be rwallet naw û reng û alla û pagindekanyan cyawazbin!
Min kesêkî azadîxwazm û azadîyixwazîş djî hemû sîstem û pêkhate û desellat û yasa û rêkxistinêkî serûxellkîy û dje nêwendgera û dje qûçkîye !
Min kesêkî yeksanîxwazm, yeksanîyixwazîyş retkirdnewey bnema û pasawekanî darayî taybetîy û dewlletîy û mşexorîye !
Min kesêkî dadperwerîyixwazm, dadperweyîxwazîş bebê azadî û yeksanî hemelayeney abûrîy û komellayetîy û desellatîy tak, hergîz nayêtedî û efsaneye; leweş wawetir droyekî razaweye!
Her awa azadî bebê yeksanî abûrîy û payedarbûnî dadperwerîy komellayetîy û gerranewe bo rêkewtinî komellayetîy leser bnemay yasa srustîyekan, tenya droyekî nîolîbrrallaneye!
هەژێن Hejên 